N-VA sloopt al wat rood is

Een nieuwe dag, een nieuw socialistisch moment onder de sloophamer. Als het van N-Va afhangt, wordt nu ook het Zilverfonds van Johan Vande Lanotte vredig maar oneervol te slapen gelegd. Een besparing van amen 120.000 euro per jaar, maar wel een rode trofee die kan tellen.

Bron: Het Nieuwsblad

Missie ‘Afbraak Rood’ draait op volletoeren. Een week nadat de gratisbussen van Steve Stevaert op de schop gingen, luidt de N-VA nu de doodsklokken voor het Zilverfonds, het spaarpotje voor de vergrijzing dat zijn naam te danken heeft aan oud-vicepremier Johan Vande Lanotte. “Ik zal bestuderen wat de financiële en budgettaire gevolgen zijn wanneer het Zilverfonds wordtuitgedoofd”, zei bevoegd minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) gisteren in de Kamer. Maar gezien het wetsvoorstel van zijn eigen partij komt – die al jaren een kruistocht voert tegen “die lege doos” – ligt de uitkomst al vast.

Het Zilverfonds werd in 2001 met grote trom gelanceerd als één van de eerste grote projecten van Guy Verhofstadts paars – toen nog met de groenen erbij. Het was de tijd dat de bomen nog tot in de hemel groeiden en de ambitie om begrotingsoverschotten te boeken niet tot spontane lachbuien leidde. Bedoeling was om elk jaar de overschotten op de begroting, de sociale zekerheid en/of andere niet-fiscale inkomsten in een fonds te storten. Dat zou die middelen op haar beurt beleggen. Met de opbrengsten zou dan de stijgende meerkost van de vergrijzing kunnen gefinancierd worden vanaf de dag dat de staatsschuld onder de 60% zou duiken. Tot 2007 leek België gestaag naar dat punt onderweg, maar toen crashten de banken en ontspoorde de schuldratio weer. Sindsdien werd geen cent meer aan het fonds toegevoegd. In het jaarverslag 2013 begint de bestuursvoorzitter zijn voorwoord droogjes met de mededeling: “Alweer een jaar met weinig spektakel voor het Zilverfonds.”

5 miljard cash

Het fonds groeit wel nog aan door de intresten van de beleggingen. Vandaag zit er 20 miljard in, waarvan – bij liquidatie – een goeie 5 miljard aan cash zou overblijven. Theoretisch is het dus geen lege doos, al blijft een opbrengst van 5 miljard over 13 jaar mijlenver onder de verwachtingen. Bovendien bestaan er bij de beschikbaarheid van dat geld grote twijfels. “Het geld dat in het fonds werd gestort, werd onmiddellijk belegd in staatsobligaties, waardoor de staat als het ware schuldeiser én schuldenaar werd van zichzelf. Mocht je dat geld dus ooit gaan uitgeven, dan zou de staatsschuld gewoon evenredig stijgen”, zegt N-VA-Kamerlid Veerle Wouters. “Dan vinden wij dat we de werking van het fonds, die nog bestaat uit vier personeelsleden – een bedrijfsrevisor en een raad van bestuur die een jaarverslag maakt – beter stopgezet kan worden. De inhoud kan eventueel overgebracht worden naar de Federale Participatiemaatschappij.”
De besparing die de regering boekt door het opdoeken van het Zilverfonds, is niet bepaald indrukwekkend: 120.000 euro per jaar. “Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd”, zegt Wouters, maar het bevestigt het vermoeden dat het N-VA vooral om de ‘rode trofee’ te doen is.

Niet te winnen

Bij sp.a bleef het gisteren stil. Johan Vande Lanotte wil het voorstel eerst bestuderen. Andere toppers betwisten dat het fonds onbruikbaar is, maar beseffen dat de perceptiestrijd niet meer te winnen is. Open Vld, dat mee aan de wieg stond, laat betijen. “Ik blijf 100 procent achter het principe staan, maar we moeten eerlijk zijn: er zijn momenteel geen overschotten en de vooruitzichten zijn dat we ten vroegste in 2018 opnieuw een begroting in evenwicht zullen hebben”, zegt het liberale Kamerlid Luc VanBiesen. “Een fonds aanhouden dat niet gespijsd wordt, is mensen dus eigenlijk een rad voor de ogen draaien.”

Veerle Wouters (N-VA) ■