‘U bent nu minister, geen journalist’

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) lag gisteren onder vuur binnen de meerderheid. De eurokritische toon van de minister viel slecht bij de liberalen en de christendemocraten.

Bron: De Standaard

‘U bent journalist geweest, maar nu bent u minister van Financiën. Politiek hebt u het recht niet, als vertegenwoordiger van een meerderheid in dit parlement en binnen Europese raden, kritiek te geven op het beleid van de Europese Centrale Bank.’ Eric Van Rompuy (CD&V) toonde gisteren geen genade voor minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) tijdens het wekelijkse vragenuurtje in de Kamer.

De reden voor de tirade van Van Rompuy was het interview met Van Overtveldt in deze krant ( DS 22 januari ). Daarin toonde die zich bezorgd over de slagkracht van het monetaire actieplan van de ECB waarbij ze geld in de Europese economie wil pompen via de aankoop van overheidsobligaties. Tegelijk waarschuwde Van Overtveldt voor de dalende spaarrentes die het experiment van de ECB met zich kan meebrengen. ‘Het kan niet de bedoeling zijn om een sluipende aanslag te plegen op het spaargeld van de Belgen’, zo klonk het, ‘de mensen van de ECB moeten hun huiswerk maken.’

Die uitspraken schoten in het verkeerde keelgat bij CD&V en Open VLD. Op het eerste gezicht omdat Van Overtveldt geen recht van spreken zou hebben. Hoewel Van Overtveldt zelf in het interview onderstreept dat hij ‘een grote voorstander is van de scheiding tussen politiek en centrale banken’, zou hij met zijn bedenkingen die scheiding niet respecteren. Ook Kamerlid Luk Van Biesen (Open VLD) was gisteren ongelukkig dat Van Overtveldt ‘de lijn tussen de minister en de opiniemaker had doorbroken’.

De kans is evenwel klein dat liberalen en christendemocraten zich evenzeer hadden opgewonden indien Van Overtveldt – zoals zijn Italiaanse collega Pier Carlo Padoan – onomwonden de loftrompet had gestoken over de plannen van de ECB. Het probleem was niet zozeer dat Van Overtveldt een mening had, maar wel dat het voor Open VLD en CD&V niet de juiste was.

Zo vond men het bij CD&V extra stuitend dat Van Overtveldt ‘paniek zaait bij de mensen over hun spaarcenten’. ‘Dit moet worden aangeklaagd’, wond Van Rompuy zich in de Kamer op, ‘u bent het die een aanslag pleegt op het spaargeld met uw uitspraken. Ik vraag dat u er daarom heel duidelijk afstand van neemt.’

Knappe koppen

Maar achter die bedenking schuilt nog een fundamenteler conflict, namelijk dat CD&V en Open VLD duidelijk wel gewonnen zijn voor de monetaire expansieplannen van de ECB, terwijl de N-VA volgens fractieleider Hendrik Vuye ‘de bekommernissen van de minister deelt’. CD&V-voorzitter Wouter Beke kwam speciaal langs opVilla Politica om de Vlaamse kijkers te garanderen dat er bij de ECB knappe koppen zitten die heus wel een reden hebben om te doen wat ze doen. Volgens Van Biesenkan de ECB zorgen voor investeringen en groei, op voorwaarde dat de miljarden die straks vrijkomen ook effectief doorstromennaar de reële economie. Hij wees ook op de imagoschade die ons land zou kunnen oplopen dankzij Van Overtveldt. ‘De laatste dagen hebben we al een slechte indrukgemaakt in Europa door het zwartepieten en het doorschuiven van de schuld in het verhaal van het begrotingstekort. Ik vraag mij af of uw uitspraken wel het vertrouwen van Europa in ons land zullen aanwakkeren.’

Open VLD en CD&V zijn dus vooral allergisch voor de eurokritische ondertoon die ze menen te horen bij Van Overtveldt. Zijn standpunt kan nochtans niemand verbazen die zich Van Overtveldts artikels bijTrends herinnert. Maar voor Open VLD en CD&V, twee partijen die zich met Guy Verhofstadt en Marianne Thyssen Europees willen profileren, klinkt de kritiek van Van Overtveldt als een valse noot in het Europese koor die ze nooit nog willen horen. ‘Ik hoop dat het een les is, mijnheer de minister, dat in de toekomst dergelijke uitspraken niet meer kunnen,’ besloot Van Rompuy dan ook.

Maar wat vindt men bij de ECB zelf van de uitlatingen van Van Overtveldt? Opvallend, de gouverneur van de Belgische Nationale Bank, Luc Coene, is begripvoller dan de Vlaamse coalitiepartners van de N-VA. ‘Ik kan de bekommernissen van de minister begrijpen. Dit is geen mirakeloplossing en we hebben de voordelen tegenover de nadelen afgewogen. De mogelijke risico’s leken ons kleiner dan de mogelijke gevaren als we nu niets doen’, zei Coene opTerzake.

Jan-Frederik Abbeloos ■