BLOG: Mesothelioom

Asbest zit overal in Vlaanderen, maar tussen Antwerpen en Brussel is er een bijzondere gevarenzone rond de fabrieken van Etex, het vroegere Eternit in Kapelle-op-den-Bos. Asbestose sloeg en slaat nog steeds toe bij menig familie, zo ook de mijne. Twee neven stierven aan deze onverstoorbare longvlieskanker. Zij zijn het slachtoffer van hun jeugd, van het spelen langs spoorwegbermen en in verlaten fabrieksterreinen in Buda-Haren, van het bouwen van kampen van oud bouwmateriaal. Renato stierf meer dan twintig jaar geleden, daar zorgde het mesothelioom voor een onmiddellijk nefaste werking. Franco volgde meer dan twintig jaar later, het mesothelioom had zich genesteld in zijn lichaam en nam zijn latentietijd op. Honderden slachtoffers, elk jaar meer en meer.

De golfplaten van Eternit. Iedereen kent ze wel, ze liggen op elke koterij in de achteruin, op elke zogenaamde carpoort naast de woning of in elke wand van één of ander overheidsgebouw. Een succesproduct dat dit Belgisch bedrijf internationaal op de kaart zette en ook ons land een belangrijke exportboost gaf. Oorspronkelijk was niemand zich bewust van het dodelijk neveneffect van dit eenvoudig te installeren bouwmateriaal. Slechts enkele jaren later werd duidelijk dat er bij het afbreken en verwerken stoffen vrij komen die morbide zijn.

Sinds 1 april 2007 is het “Asbestfonds “ actief. Ik lag mee aan de basis van de oprichting van dit Fonds tijdens de regering Verhofstadt II. Het was in mijn eerste legislatuur dat we deze problematiek aanhangig maakten bij de regering en in het parlement. Ik deed dit samen met mijn uitstekende collega-dokter Maggie De Block.

Het Asbestfonds geeft je een vergoeding indien je het slachtoffer bent van deze ziekte. Kortom een erkenning van de schuld van de overheid die de gevolgen van asbest op de volksgezondheid onderschat heeft en te laat heeft ingegrepen. Maar ook een duidelijke bekentenis dat we dit probleem nog niet onder controle hebben. Ovam wil Vlaanderen asbestveilig maken tegen 2040. Deze plannen worden overal erg ambitieus ingeschat. Onderwijl zullen spijtig genoeg nog menige burgers kandidaat aankloppen bij het Asbestfonds.

De toegang tot het Asbestfonds houdt een impliciete afstandsverklaring van mogelijke procedures tegen de producent in. Het parlement was immers van oordeel dat de producent zijn verplichting had nagekomen door het succesvolle productieproces te staken en asbest te weren uit elk materiaal.

Op 14 Maart 2017 zullen we een beter beeld krijgen van de werkelijke verantwoordelijkheid van de producent Eternit. De rechtbank oordeelt dan over het dossier Jonckheere. Zij verzaakten aan de vergoeding, stapten naar de rechter en eisten een grotere schadevergoeding rechtstreeks van de producent. Het Hof van Beroep moet nu oordelen. Maar één ding staat mijn inziens vast: de producent wist veel meer en veel sneller dan dat wij vermoedden bij de opmaak van de wet.

Dit noopt ons tot een duidelijke herziening van de werking van het Asbestfonds alsook de financiering ervan. Een debat over dit Asbestfonds dringt zich op in de commissie Volksgezondheid, een commissie die ik niet vaak frequenteer, maar van zodra dit geagendeerd wordt krijgt het mijn prioriteit.

Er bestaat een wetsvoorstel van collega Van Peel om de impliciete afstandverklaring tot gerechtelijke procedures te schrappen in de wet. Maar dit is te weinig en het regelt alleen een billijke spreiding van de financiële tegemoetkoming tussen overheid en producent.

Er valt meer te doen.

Het Asbestfonds is sinds een decennium actief en zou nu best een bilan neerleggen met daarin aanbevelingen tot verbetering van wet en werking. Onze medische wereld behoort tot de wereldautoriteit en kan ons een inschatting geven van de gevolgen van deze beroepsziekte in de volgende decennia. Onze minister, Maggie de Block, kent het dossier en heeft het hart op de juiste plaats. De eigenaars van Etex beseffen nu dat ook het parlement weet wat zij vroeger reeds wisten en kunnen zich niet meer verschuilen achter eloquente advocaten. Alle regeringen en parlementen zijn in deze materie betrokken aangezien de verwijdering en vernietiging van asbest regionale verantwoordelijkheid is.

Daarom een warme oproep:

Maggie, laat ons zoals tien jaar geleden, samen alles in het werk stellen om asbest en astestose voor altijd uit de wereld te helpen en zo ons werk dat toen startte eindelijk te voltooien.