België in bres tegen aasgierfondsen

België komt als eerste land ter wereld met een wetgeving die aasgierfondsen sterk aan banden legt. Dat zijn soms zeer lucratieve fondsen die schulden van vooral ontwikkelingslanden voor een prikje opkopen en vervolgens de werkelijke schulden via een rechtbank terugvorderen van de betrokken landen.

Bron: De Morgen

Met opvallend grote eensgezindheid hebben verschillende politieke partijen in ons land gisteren hun steun uitgesproken voor een wetsvoorstel dat aasgierfondsen aan banden legt. Het voorstel kreeg de steun van meerderheid en oppositie, van professoren en van ngo’s. De nieuwe wet geeft Belgische rechters richtlijnen om te kunnen beslissen of ze al dan niet met een aasgierfonds te maken hebben.

“Zo moet er een duidelijke wanverhouding zijn tussen het bedrag van aankoop en de wederverkoop van de schuld”, verduidelijkt Luk Van Biesen (Open Vld), die het voorstel samen met Ahmed Laaouej (PS) indiende. “Als dat het geval is, moet er nog voldaan worden aan minstens één van zes andere criteria, zoals: balanceert de staat in kwestie al op rand van de afgrond, brengt het afbetalen van de schulden de ontwikkeling van de bevolking in gevaar, is het fonds in een belastingparadijs gevestigd? De belangrijkste maatregel houdt in dat een aasgierfonds voor een Belgische rechtbank enkel de prijs die het betaalde voor de obligaties kan terugkrijgen. Winst maken op de rug van die landen kan dus niet.”

Vooral ontwikkelingslanden zijn het slachtoffer van aasgierfondsen. In 2009 vonden maar liefst 49 aanvallen van dergelijke fondsen plaats op Afrikaanse landen. Recent dwong een rechter in New York Argentinië tot de betaling van 1,16 miljard euro aan twee notoire aasgierfondsen. Dat zette de bestaande overeenkomst van Argentinië met alle schuldeisers op de helling en bracht het land op de rand van het bankroet. Argentinië riep de internationale gemeenschap bij die gelegenheid op om aasgierfondsen een halt toe te roepen.

“De nieuwe wet belet dat aasgierfondsen via Belgische rechtbanken ontwikkelingslanden aanzetten tot het betalen van hun schulden. Door het bedrag dat ze kunnen terugvorderen te beperken, is er geen reden meer om dat via een Belgische rechtbank te doen”, legt Bogdan Vanden Berghe van 11.11.11 uit. “In het verleden gebeurde dat al. Zo is er het voorbeeld van Congo versus Red Mountain Finance, dat via het Brusselse hof van eerste aanleg beslag liet leggen op de tegoeden van Congo. Ze kochten voor 800.000 dollar (zo’n 705.000 euro) oude Congolese schulden, die oorspronkelijk het tienvoudige waard waren. Red Mountain Finance eiste 27 miljoen dollar (23,8 miljoen euro) en verkreeg dat Congo geen andere schuldeisers kon betalen zonder eerst hen volledig uit te betalen.

Voorbeeld voor andere landen

“In veel gevallen eisen aasgierfondsen niet alleen het bedrag van de oorspronkelijke schulden terug, maar ook achterstallige rentes en boetes. Het is niet ondenkbaar dat ook België slachtoffer zou kunnen worden van zulke fondsen. Ze zouden bijvoorbeeld schulden van bad bank Dexia kunnen opkopen en later integrale terugbetaling eisen van de overheid, vermits die in dit geval garant staat.”

Uiteraard kunnen aasgierfondsen hun gang gaan in andere landen, maar de initiatiefnemers hopen dat zij het Belgische voorbeeld volgen. Momenteel lopen er onderhandelingen binnen de VN voor faillissementsregelingen voor landen.

DOMINIQUE SOENENS ■