Partijstandpunt VLD fractie provincieraad
1. Wat is het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde
Dit kiesarrondissement is de enige niet-provinciale kiesomschrijving in Vlaanderen. Bovendien is het de enige van het land die zich uitstrekt over het grondgebied van twee taalgebieden, het Nederlandse taalgebied en het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad (dat bestaat uit de negentien Brusselse gemeenten).
Dit kiesarrondissement laat de kiezers uit de 35 gemeenten van het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant toe om voor de verkiezingen van de Kamer, Senaat en het Europees Parlement te stemmen voor kandidaten van lijsten uit het Franstalig landsgedeelte.
Waarom moet Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst worden?
Het kiesarrondissement BHV is niet aangepast aan de grondwettelijke indeling in taalgebieden en de federale staatsstructuur. Bovendien is BHV de enige niet-provinciale kieskring in Vlaanderen. Het Arbitragehof oordeelde in 2003 dat dit niet kan. Het Hof gaf de federale regering tot de verkiezingen van 2007 de tijd daar iets aan te doen. Er zijn twee mogelijkheden: ofwel overal opnieuw arrondissementele kieskringen invoeren, ofwel BHV splitsen en een provinciale kieskring Vlaams-Brabant maken. Die laatste oplossing is de logische, omdat die ook een gebrek in de federale staatsstructuur wegwerkt.
3. Wat heeft splitsing te maken met de verfransing in Vlaams-Brabant?
De kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde laat de Franstalige partijen in België toe om lijsten uit hun taalgebied voor te leggen aan kiezers uit het Nederlands taalgebied, nl. de 35 gemeenten uit het administratief arrondissement Halle-Vilvoorde. Daardoor remmen zij het normale en universele integratieproces af van migranten die zich in een streek komen vestigen waar een andere taal wordt gesproken. Zolang BHV niet gesplitst is, kunnen de Franstalige partijen in België aan de Franstalige inwoners van de Vlaamse Rand het gevoel blijven geven dat ze deel uit blijven maken van de Franse gemeenschap, dat ze politiek vertegenwoordigd worden door Franstalig Brussel, dat ze zich niet moeten inspannen om de streek- en bestuurstaal (het Nederlands) te leren, dat ze geen inspanningen moeten leveren om zich in te burgeren in het Nederlandstalige Vlaanderen, waar ze uiteindelijk toch wonen. Kortom, door de band die het kiesarrondissement BHV in stand houdt tussen politici uit het Franstalig landsgedeelte en de Franstalige Vlamingen in Halle-Vilvoorde, blijft de problematiek van de communautaire verhoudingen in de Vlaamse rand een explosief thema in de Belgische politiek.
4. Zal de splitsing de inwijking van Franstaligen stoppen?
Neen. Ook de bestaande kiezers voor Franstalige partijen zullen niet plots van de aardbodem verdwijnen. Bij de verkiezingen van 2003 behaalden de Franstalige partijen in Halle-Vilvoorde ruim 73.000 stemmen, goed voor 2 kamerzetels (voor MR). Die kiezers, en ook hun vertegenwoordigers in veel gemeenteraden, OCMW’s of schepencolleges van Halle-Vilvoorde, zullen ook na de splitsing van zich blijven laten horen. Zij zullen ongetwijfeld eigen lijsten indienen en Franstalige campagnes voeren. Zij hebben trouwens ook al geruime tijd één verkozen vertegenwoordiger in het Vlaams Parlement. Dat de Franstalige inwoners in Halle-Vilvoorde eigen lijsten indienen en verkozenen hebben, is hun democratisch recht.
5. Wat zegt het Vlaams regeerakkoord over de splitsing?
Het Vlaams regeerakkoord dat afgesloten werd tussen CD&V, VLD, SP.A, Spirit en N-VA, bepaalt terzake: “De Vlaamse regering en haar regeringspartijen nemen het engagement, zoals verwoord in de verklaring van 13 mei 2004 ten overstaan van de burgemeesters van het arrondissement Halle-Vilvoorde, over. Hiertoe vragen zij aan hun fractie in Kamer en Senaat om los van het door de federale regering aangekondigde Forum, uiterlijk bij de start van het parlementair jaar, wetsvoorstellen tot splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde voor de verkiezingen van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat en het Europees Parlement resp. tot splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde in te dienen en onverwijld goed te keuren. De Vlaamse regering zal parallel en tegelijk de institutionele middelen aanwenden waarover ze in het kader van het coöperatief federalisme beschikt om dit te realiseren.”
6. Waarom is het niet zo makkelijk voor de Vlaamse meerderheidspartijen om dat akkoord uit te voeren?
In theorie hebben de Vlaamse partijen voldoende stemmen om in het federaal parlement de splitsing op eigen kracht en tegen de wil van de Franstaligen in, goed te keuren. Maar de Franstaligen dreigen er in dat geval mee de federale regering ten val te brengen.
Hoe? Ze hebben daarvoor een mechanisme ter beschikking, dat hen beschermt tegen beslissingen die Vlamingen tegen Franstaligen gestemd worden: de alarmbel. Die procedure geeft de Franstaligen in het federaal parlement de kans om de goedkeuring van de splitsing van BHV tegen te houden. De alarmbel schort de parlementaire procedure op en legt de hete aardappel bij de federale regering, die binnen de dertig dagen een uitweg moet zien te vinden. Als die geen uitweg vindt waar de Franstalige meerderheidspartijen het eens kunnen zijn, valt de regering. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is dan verder weg dan ooit.
7. Sommigen zeggen dat de CD&V het dossier BHV gebruikt om de VLD in de federale regering te vervangen. Klopt dat?
De motieven van de CD&V blijven onduidelijk. Deze partij wilde deze week geen vertegenwoordigers aanduiden voor de werkgroep die in opdracht van de Interministeriële Conferentie via onderhandelingen de splitsing van BHV wil doorvoeren. De CD&V verkiest de parlementaire weg, die wellicht naar de alarmbel en een regeringscrisis leidt.
Misschien hoopt de CD&V dat de regering valt en de partij zo kan inbreken in de federale regering. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is daarmee echter geen stap verder. Integendeel.
8. Wat is het standpunt van de VLD?
De VLD is voorstander van de splitsing van BHV en is in dat verband loyaal aan het Vlaams regeerakkoord. Maar de VLD vindt het ook verstandiger de weg naar de alarmbel en een regeringscrisis te vermijden. Het zou stom zijn dat de regering ten val komt over BHV als de regering nog heel veel andere, minstens even belangrijke katten te geselen heeft: de eindeloopbaanproblematiek, de werkgelegenheid, de hervorming van de sociale zekerheid en gezondheidszorg, de openbare financiën. Daarom stelt de VLD zich constructief op in de Interministeriële Conferentie en de werkgroep die deze maandag jl. heeft opgericht. Namens de VLD hebben voorzitter Bart Somers en Brussels minister Guy Vanhengel zitting in die werkgroep. En tegelijk voert de VLD loyaal het Vlaams regeerakkoord mee uit: de voorstellen om BHV te splitsen werden zoals overeengekomen al in de Kamer ingediend en de VLD zal meewerken aan een onverwijlde parlementaire behandeling ervan.